Κέντρο λογοθεραπείας Διάλογος: Σύμβαση με όλα τα ταμεία | Δωρεάν αξιολόγηση

Πρώτα απ’ όλα πριν πει ένας γονιός ή ζητήσει οτιδήποτε, σημαντικό είναι να κοιτάει το παιδί στα μάτια και να τραβήξει την προσοχή του για να κάνει κι εκείνο το ίδιο. Αν δεν το κάνει αυθόρμητα του το ζητά ο γονιός. Αφού αποκτήσει την κατάλληλη βλεμματική επαφή ξεκινά τη συζήτηση που ήθελε να κάνει μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο η προσοχή και το ενδιαφέρον του παιδιού είναι στραμμένα στα λόγια του γονέα. Το ίδιο ενδιαφέρον και την ίδια βλεμματική επαφή φυσικά πρέπει να έχει και ο γονιός όταν του μιλά το παιδί.

Έπειτα ξεκινώντας το διάλογο ο γονιός είναι καλύτερο να προσφωνήσει το όνομά του παιδιού. Για παράδειγμα “Γιώργο θέλεις να παίξουμε …”.

Κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να έχουν όλοι οι γονείς στο νου τους είναι ότι το λεξιλόγιό τους όταν απευθύνονται στο παιδί αρχικά θα πρέπει να είναι απλοϊκό κι όσο αυξάνεται η ηλικία του παιδιού και το γνωστικό του επίπεδο τόσο να εμπλουτίζεται και να γίνεται ολοένα πιο σύνθετο και το λεξιλόγιο του γονέα. Αν στην πορεία διαπιστώσει ο γονιός πως το βλέμμα του παιδιού είναι απλανές τότε πιθανόν δε γίνεται κατανοητός πλέον απ’ το παιδί.

Πολλές φορές κάποιος αντί να επικοινωνήσει λεκτικά το κάνει με οπτικά ερεθίσματα (εκφράσεις προσώπου). Οι εκφράσεις του προσώπου αποκαλύπτουν αυτά που εννοούμε καθαρότερα από τα λόγια. Γι’ αυτό καλό είναι να μην αγνοεί ο γονιός ένα χαμόγελο ή ένα δακρυσμένο πρόσωπο αλλά να συλλάβει το νόημα της συμπεριφοράς του παιδιού και να εκμαιεύσει περαιτέρω πληροφορίες..

Τέλος, αν ζητάτε κάτι απ’ το παιδί κι εκείνο δεν ανταποκρίνεται εξηγήστε του τον λόγο για το οποίο το ζητάτε και δώστε του κίνητρα. Για παράδειγμα “Μάζεψε τα παιχνίδια σου ώστε να μπορείς να πας έξω να παίξεις.”

Μην ξεχνάτε τα παιδιά είναι πολύ έξυπνα και χειριστικά με τον κατάλληλο τρόπο μπορείτε να αποφύγετε πολλές ανεπιθύμητες συμπεριφορές μειώνοντας τις φασαρίες και τους καβγάδες εδραιώνοντας μία αποτελεσματική επικοινωνία.

Πριν λίγα λεπτά διάβασα αυτό το κείμενο και ήθελα να το μοιραστώ με όλες τις μανούλες που κάθε μέρα κάνουν τον προσωπικό τους αγώνα αντιμετωπίζοντας τις μικρές ή τις μεγάλες δυσκολίες των παιδιών τους.

Παρακάτω είναι οι σκέψεις μιας μητέρας που έχει δυο γιους με εγκεφαλική παράλυση. Κάποιοι διαβάζοντας το κείμενο θα μπορούσαν να πουν ότι πρόκειται για μια κραυγή απόγνωσης. Εμείς θα σας πούμε ότι είναι ένα αισιόδοξο κείμενο που περικλείει ακριβώς την έννοια της λέξεως “μητέρα”. Περικλείει την αγάπη, την δύναμη, την ένταση, το κουράγιο που μπορεί να έχει μια μητέρα. Η συγκεκριμένη γυναίκα, δεν ταυτίζεται μόνο με την λέξη μητέρα, είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ΜΑΜΑ…

"Βοηθούσα στο σχολείο των παιδιών και κάποιος με ρώτησε αν εργάζομαι στο σχολείο. Του είπα «Ω, όχι, είμαι απλά μια μαμά». Ωστόσο, καθώς αυτές οι λέξεις είχαν ήδη ξεφύγει απ” τα χείλη μου κατάλαβα πώς δεν ήταν καθόλου αληθινές. Απ” τη στιγμή που τα αγόρια μου έχουν εγκεφαλική παράλυση, δεν θα έχω ΠΟΤΕ τη δυνατότητα να είμαι απλά μια μαμά. Θα είμαι πάντα κάτι ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ από μία ΜΑΜΑ.

Η αναπηρία των γιων μου σημαίνει ότι ποτέ δεν θα είμαι απλά μια μαμά. Τι σημαίνει η εγκεφαλική παράλυση για μένα; Νομίζω ότι μπορώ να το συνοψίσω σε μία μόνο πρόταση.
Δεν είμαι απλά μια μαμά.
– Θα είμαι και φυσιοθεραπεύτρια. Θα τεντώνω και θα σπρώχνω τα κορμάκια τους στο μάξιμουμ, ελπίζοντας ότι οι προσπάθειές μου θ” αποδώσουν.
– Θα είμαι και εξερευνήτρια, ερευνώντας τον τεράστιο ορίζοντα των δυνατοτήτων, ψάχνοντας απαντήσεις σε ερωτήσεις που ακόμη δεν τις έχω φανταστεί.
– Θα είμαι και γιατρός που θ’ανταγωνίζεται τους καλύτερους του είδους στην ιατρική ορολογία και στο πώς αυτή εφαρμόζεται.
– Θα είμαι και υπεύθυνος προγράμματος μιας και κάθε λεπτό της ημέρας πρέπει να χρησιμοποιείται γι’αυτά που πρέπει να γίνουν.
– Θα είμαι και συνήγορος που θα προσπαθεί να εξασφαλίσει ποιοτική ιατρική περίθαλψη και ευκαιρίες εκπαίδευσης.
– Θα είμαι και πολεμιστής ενάντια στη λέξη «δεν μπορώ».
– Θα είμαι και αθλήτρια, σπρώχνοντας την καρέκλα και σηκώνοντας βάρη.
– Θα είμαι και βοηθός φροντίδας, ταΐζοντας και φροντίζοντας την προσωπική τους υγιεινή.
– Θα είμαι και νοσοκόμα, δίνοντας τους τα φάρμακα και αξιολογώντας τα αποτελέσματα.
– Θα είμαι και σταυροφόρος για περισσότερη συμπόνια κι αποδοχή.
– Θα είμαι και αγρότισσα, φυτεύοντας σπόρους ελπίδας για να βοηθήσω άλλους γονείς με παιδιά σαν τα δικά μου.
– Θα είμαι και οικοδόμος, φτιάχνοντας ένα σπίτι που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες τους.
– Θα είμαι και οραματίστρια του τι μπορεί να γίνει, όχι του τι γίνεται τώρα.
– Θα είμαι και δασκάλα στους άλλους, εξηγώντας τι είναι η εγκεφαλική παράλυση και ποιες οι επιδράσεις της.
– Θα είμαι και ορειβάτης, δίνοντας κίνητρα στα παιδιά μου να ξεπεράσουν τους περιορισμούς τους και να φτάσουν νέα ύψη.
– Θα είμαι και ιεροκήρυκας, θα κηρύττω ότι η πίστη … ο Θεός είναι δυνατός και ικανός να σε βοηθήσει να τα βγάλεις πέρα στις πιο δύσκολες πλευρές της ζωής σου.
– Θα είμαι και παρηγορήτρια, βοηθώντας τα παιδιά μου όταν πέφτουν, όταν χρειάζονται υποστήριξη ή όταν πληγώνονται απ’ τη σκληρή πραγματικότητα του πώς θα λειτουργήσουν σ’ αυτό το μεγάλο κόσμο.
– Θα είμαι και οικονομικός διευθυντής, ψάχνοντας τρόπους να κάνω τα λεφτά να φτάσουν για τις αυξημένες τους ανάγκες.
– Θα είμαι και κωμικός, θα γελάω εκεί που οι άλλοι θα έκλαιγαν.
– Θα είμαι και αναζητητής συγκινήσεων, ψάχνοντας τρόπους να βάλω λίγη περιπέτεια στη ζωή μας, να ζήσουμε τη ζωή μας παρά τους περιορισμούς.
– Θα είμαι και επενδυτής για τις υποσχέσεις του αύριο, ενώ θα δρέπω τις μικρές ανταμοιβές του σήμερα.
– Θα είμαι και μαέστρος, διευθύνοντας την απαιτητική λειτουργία της οικογένειάς μου.
– Θα είμαι και συγγραφέας, γράφοντας για όλα αυτά.
– Θα είμαι αυτά και άλλα πολλά.

Βλέπετε λοιπόν ότι το αποτέλεσμα της εγκεφαλικής παράλυσης, όπως νομίζω, είναι πως πάντα θα είμαι κάτι περισσότερο από απλά μία μαμά. Ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από μια τυπική μαμά. Θα έχω τις ίδιες αρετές και τις ίδιες αδυναμίες. Ναι, θα είμαι ίδια με τόσους πολλούς τρόπους – θα έχω τις ίδιες ελπίδες και τα ίδια όνειρα για τα παιδιά μου – αλλά αναμφισβήτητα θα είμαι διαφορετική.

Μάλλον θα είμαι κι εγώ ιδιαίτερη, ακριβώς σαν τα παιδιά μου.

Υπάρχουν μέρες που εύχομαι να μπορούσα να είμαι κι εγώ «απλά μια μαμά».

Πάντως, τις περισσότερες μέρες, μ’ αρέσει που είμαι περισσότερα από μία μαμά γιατί οι ανταμοιβές είναι μεγάλες. Έχω κερδίσει μεγαλύτερη επίγνωση του τι είναι και τι δεν είναι σημαντικό στη ζωή. Εκτιμώ τα απλά πράγματα. Βλέπω αξία σε κάθε ορόσημο που κερδίζεται. Βλέπω την ομορφιά του απλά να υπάρχεις – όχι του τι έχεις ή τι είσαι ικανός να πετύχεις.

Βλέπω τη δύναμη των ανθρώπων. Πώς ένα τόσο μικρό παιδάκι μ’ εγκεφαλική παράλυση μπορεί να επηρεάσει τον κόσμο μου και τον κόσμο πολλών άλλων με θετικό τρόπο. Αισθάνομαι ότι δεν είμαι μόνη γιατί υπάρχουν πάρα πολλές «όχι απλά μαμάδες» σαν και μένα. Τα παιδιά τους δεν προσδιορίζονται από τους περιορισμούς τους. Είναι μαμάδες και παιδιά που επιλέγουν να ξεπεράσουν τις περιστάσεις.

Όχι, δεν δουλεύω … δεν πληρώνομαι. Αλλά κάνω πολλά επαγγέλματα. Νομίζω αυτός είναι ο μόνος τρόπος να εκφράσω τι σημαίνει εγκεφαλική παράλυση για μένα.Με κάνει κάτι περισσότερο από μία Μαμά.”

Γλυκές μου μανούλες συγχαρητήρια για όοοολα αυτά που κάνετε για τα παιδάκια σας παραγκωνίζοντας τον εαυτό σας και τα θέλω σας δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά σας!! Σας θαυμάζω ειλικρινά και είστε πρότυπο για όλους εμάς …

Κέντρο Λογοθεραπείας
“ΔΙΑΛΟΓΟΣ”
Γ. Παπανικολάου 77, Πεύκα
2314 000952 & 6979 890122

Παίρνοντας ως δεδομένο το νοητικό δυναμικό και την ορθή γλωσσική και νευρολογική εξέλιξη του παιδιού, μπορούμε να μιλήσουμε για ελαφρά, μέτρια ή ακόμη και σοβαρής μορφής αρθρωτικής διαταραχής.

• Μήπως αναγνωρίζετε στο παιδί σας κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα;

- Παραλείπει έναν ήχο ολοκληρωτικά (παντού και πάντα), τόσο σε επίπεδο λέξης, όσο και σε επίπεδο πρότασης. π.χ. όδα αντί ρόδα

- Αντικαθιστά έναν ήχο με έναν άλλον. π.χ. λόδα αντί ρόδα

- Αλλοιώνει έναν ήχο στην προσπάθεια του να τον παράγει σωστά μέσα στη λέξη.

- Προσθέτει έναν ήχο ή μια συλλαβή μέσα στη λέξη. π.χ. τορομπόνι αντί τρομπόνι

• Και η φωνολογική διαταραχή τι είναι;

Η φωνολογική διαταραχή είναι μια διαταραχή είναι μια διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται δυσκολίες στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων σε λέξεις στο φωνολογικό σύστημα της γλώσσας.

Δηλαδή, μια ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά και συνεπώς πολλαπλοί ήχοι παράγονται λανθασμένα, ενώ δεν θα έπρεπε σύμφωνα με την χρονολογική ηλικία του παιδιού.

Η φωνολογική διαταραχή σπάνια σχετίζεται με προβλήματα ακοής ή άλλα γνωστικά, κοινωνικά ή συμπεριφορικά προβλήματα.

• Μήπως αναγνωρίζετε στο παιδί σας κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα;
  

Σε αυτή την διαταραχή μεμονωμένα ο ήχος μπορεί να παράγεται σωστά αλλά μέσα στη λέξη λάθος.

- Αρμονίες. π.χ. λουλούρι αντί κουλούρι
- Συγχωνεύσεις. π.χ. θαμάτα αντί σταμάτα
- Προσθήκες φωνημάτων. π.χ. σαπάω αντί σπάω
- Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων. π.χ. Πέτος αντί Πέτρος
- Μεταθέσεις και μετακινήσεις. π.χ. καπέτο αντί πακέτο
- Απαλοιφή αρχικού ή τελικού συμφώνου. π.χ. άλα αντί γάλα- Πτώσεις συλλαβής φωνημάτων. π.χ. νάνα αντί μπανάνα- Αναδιπλασιασμός. π.χ. μπαμπάνα αντί μπανάνα

Ποια η διαφορά, όμως, των δύο και πότε πρέπει οι γονείς να αναζητήσουν βοήθεια;

Στην αρθρωτική διαταραχή το παιδί συνήθως αναγνωρίζει τον ήχο που παράγει λανθασμένα, αντίθετα στην φωνολογική διαταραχή δεν αναγνωρίζει ποιους ήχους μπερδεύει, με αποτέλεσμα να τους συγχέει. Αν οι δυσκολίες αυτές επιμένουν το πιο πιθανό είναι να περάσουν στο γραπτό λόγο του παιδιού αν πρόκειται για φωνολογική διαταραχή εφόσον το παιδί δεν γνωρίζει ποιο γραμματάκι να χρησιμοποιήσει σωστά.

Η διάκριση βέβαια των δύο κάποιες φορές είναι αρκετά δύσκολη καθώς μπορεί οι δύο διαταραχές να συνυπάρχουν σε ίδια ή διαφορετικά φωνήματα.

Αν οι δυσκολίες στο λόγο του παιδιού επιμείνουν καλό θα ήταν οι γονείς να αναζητήσουν την βοήθεια ενός θεραπευτή του λόγου. Ο Λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει το παιδί και θα κρίνει αν πρόκειται πράγματι για κάποια διαταραχή αλλά και για τι είδους διαταραχή πρόκειται. Στόχος του Λογοθεραπευτή είναι να εκμαιεύσει τον σωστό ήχο από το παιδί και να αποφευχθούν άλλες δυσκολίες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα συμπεριφοράς ή/ και πιθανή εμφάνιση πιθανών Μαθησιακών δυσκολιών.

• Σε ποια ηλικία πρέπει να κατακτήσει ένα παιδί το κάθε φώνημα;
  

Ηλικίες κατάκτησης: 2,6-3,0
Φωνήματα/ Γράμματα: μ, π, μπ, τ, ν, κ, γκ και όλα τα φωνήεντα

Ηλικίες κατάκτησης: 3,0-3,6
Φωνήματα/ Γράμματα: β, ντ, χ, γ

Ηλικίες κατάκτησης: 3,6-4,0
Φωνήματα/ Γράμματα: φ, λ, σ, ζ

Ηλικίες κατάκτησης: 4,0-4,6
Φωνήματα/ Γράμματα: θ, δ

Ηλικίες κατάκτησης: 4,6-5,0
Φωνήματα/ Γράμματα: τσ, τζ

Ηλικίες κατάκτησης: 5,0-5,6
Φωνήματα/ Γράμματα: ρ

• Παρουσιάζει άγνοια κινδύνου και βρίσκεται συχνά σε καταστάσεις επικίνδυνες χωρίς να υπολογίζει την ασφάλειά του ή την ασφάλεια των άλλων;
• Στέκεται συχνά παρατηρητής σε παιχνίδια στην παιδική χαρά χωρίς να εμπλέκεται σε αυτά ειδικά όταν χρειάζεται να τα χειριστεί μόνο του;
• Επιλέγει σχεδόν πάντα το ίδιο κινητικό παιχνίδι και αποφεύγει να εμπλακεί σε άλλα που δεν γνωρίζει και μπορεί να χρειάζονται επιδέξιους κινητικούς χειρισμούς;
• Αποφεύγει τις δραστηριότητες που απαιτούν δεξιότητες λεπτής κινητικότητας όπως το γράψιμο/ζωγραφική και το ψαλίδι;
• Eμφανίζει λάθος τρόπο λαβής του μολυβιού;
• Πιέζει περισσότερο ή λιγότερο απ' ότι πρέπει το μολύβι στο χαρτί;
• Δυσκολεύεται στην κατασκευή πάζλ, τουβλάκια κ.λ.π.;
• Δυσκολεύεται σε καθημερινές δεξιότητες, όπως το ντύσιμο, το πλύσιμο κ.α.;
• Παρουσιάζει δυσκολία συγκέντρωσης προσοχής σε δραστηριότητες;

Αν, ναι τότε το παιδί χρειάζεται να αξιολογηθεί άμεσα από κάποιον εξειδικευμένο εργοθεραπευτή.

Με τι σχετίζονται οι δεξιότητες αυτές;

• τις αισθήσεις και την επεξεργασία τους (το παιδί παρουσιάζει δυσκολία στο απτικό σύστημα, επειδή ο εγκέφαλος δεν ερμηνεύει σωστά τα ερεθίσματα που προέρχονται από την αίσθηση της αφής. Σε αυτό το παιδί ο εργοθεραπευτής θα «δουλέψει» την απτική ενημερότητα του χεριού).

• τις προσαρμοστικές αντιδράσεις (το παιδί δεν έχει καλή λεπτή κίνηση. Μπορεί να μην κινεί σωστά τα δάχτυλά του και, ως εκ τούτου, να μην κάνει καλά γράμματα. Σε αυτό το παιδί ο εργοθεραπευτής θα δώσει ασκήσεις, ώστε να βελτιώσει την κίνηση των δαχτύλων).

• τις ψυχογνωστικές λειτουργίες (το παιδί μπορεί να μην έχει την ικανότητα να συγκεντρωθεί σε ότι κάνει ή να αισθάνεται την ανάγκη να κινείται διαρκώς. O εργοθεραπευτής θα προσπαθήσει να το μάθει να συγκεντρώνεται, να οργανώνει το χρόνο του, να κάνει συχνά διαλείμματα ώστε να μην κουράζεται).

Τι είναι η εργοθεραπεία και πόσο χρόνο χρειάζεται;

Η εργοθεραπεία δεν είναι και δεν λειτουργεί ως μάθημα, αρέσει πολύ στα παιδιά που έρχονται σε επαφή μαζί της. Oι εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν πολλά παιχνίδια, όπως μπάλες, πλαστελίνη, υλικά για κατασκευές και ζωγραφική, παζλ, κούνιες, σχοινάκια κ.ά.

Ο εργοθεραπευτής θα εντοπίσει τις δυσκολίες του παιδιού, θα διερευνήσει τις αιτίες τους και θα το βοηθήσει να αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες, ώστε να καταφέρει ότι και τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του. Σε όσο μικρότερη ηλικία (συνήθως από τα τρία του χρόνια) ξεκινήσει ένα παιδί την εργοθεραπεία τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να βοηθηθεί επαρκώς, επειδή η πλαστικότητα του εγκεφάλου είναι αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας.

Η διάρκεια της εργοθεραπείας εξαρτάται από τη δυσκολία που αντιμετωπίζει το παιδί και εκτιμάται κάθε φορά από τον εργοθεραπευτή.

Ένα βρέφος 6-12 μηνών που δεν βγάζει φωνές ή δεν του κάνουν εντύπωση παιχνίδια που κάνουν θόρυβο ίσως είναι ύποπτο για βαρηκοΐα. Επιπλέον όταν πρόκειται για ένα παιδί 2-3 ετών που δεν έχει αναπτύξει καθόλου ομιλία ή το λεξιλόγιό του παραμένει πολύ φτωχό καλό θα ήταν να προβληματιστούν οι γονείς για μία περαιτέρω εξέταση από ΩΡΛ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα παιδιών με βαρηκοΐα αποτελούν και η δυνατή ένταση της φωνής τους αλλά και η ακρόαση της τηλεόρασης, η κοινωνική απομόνωση αλλά και το να κοιτάζουν συνεχώς το συνομιλητή τους προκειμένου να διαβάζουν τα χείλη του (χειλεανάγνωση).

Ποιοι είναι οι βαθμοί βαρηκοΐας και τι μπορεί να προκαλέσει ο καθένας;

Ένταση db: 16-25 db
Βαθμός δυσκολίας: πολύ μικρή
Τι μπορεί να προκαλέσει; Μικρή αλλά όχι σημαντική δυσκολία στην ομιλία. Πιθανή η καθυστέρηση ομιλίας ή η διαταραχή άρθρωσης (κυρίως άηχων συμφώνων π.χ. π, φ, θ, κ, τ, σ κ.α.).

Ένταση db: 26-40 db
Βαθμός δυσκολίας: μικρή
Τι μπορεί να προκαλέσει; Δυσκολία αντίληψης ασθενούς ομιλίας. Πιθανή η παρουσίαση Διάσπασης προσοχής ή/ και Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου ή/ και διαταραχή άρθρωσης (αρκετών συμφώνων).

Ένταση db: 41-55 db
Βαθμός δυσκολίας: μεσαία
Τι μπορεί να προκαλέσει; Δυσκολία αντίληψης συνήθους ομιλίας. Πιθανή παρουσίαση ΔΕΠ-Υ, καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, διαταραχή άρθρωσης ή μαθησιακές δυσκολίες.

Ένταση db: 56-70 db
Βαθμός δυσκολίας: μεσαία προς σοβαρή
Τι μπορεί να προκαλέσει; Δυσκολία αντίληψης ακόμη και έντονης ομιλίας. Πιθανή παρουσίαση ΔΕΠ-Υ, μεγάλη καθυστέρησης ανάπτυξης λόγου και ομιλίας και σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες.

Ένταση db: 71-90 db
Βαθμός δυσκολίας: σοβαρή
Τι μπορεί να προκαλέσει; Αντιληπτή μόνο η φωναχτή ομιλία ή γίνεται χρήση ακουστικών βαρηκοΐας. Παρουσίαση πολύ μεγάλης καθυστέρησης στην ανάπτυξη λόγου και ομιλίας και σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες.

Ένταση db: 91+ db
Βαθμός δυσκολίας: πολύ σοβαρή, κώφωση
Τι μπορεί να προκαλέσει; Η ομιλία δεν γίνεται αντιληπτή. Μεγάλα προβλήματα στην ομιλία αλλά και στην αντήχηση, προσωδία και φώνηση.

Ο Λογοθεραπευτής πώς μπορεί να βοηθήσει;

Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη της πρόληψης, αξιολόγησης και θεραπείας της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν. Έχει ως στόχο την βελτίωση της ακουστικής αντίληψης, κατανόησης και παραγωγής του λόγου ενός παιδιού με βαρηκοΐα. Επιπλέον ο Λογοθεραπευτής μπορεί να εκπαιδεύσει στη χρήση ακουστικών, να προσφέρει θεραπεία μετά την τοποθέτηση κοχλιακών και κυρίως να προσφέρει την “ποιότητα ζωής”, όσον αφορά το επικοινωνιακό κομμάτι, που αξίζει στο κάθε παιδί χωρίς να πρέπει συνεχώς να κοιτά τον συνομιλητή του και να διαβάζει τα χείλη του (χειλεανάγνωση) αλλά το σημαντικότερο χωρίς να νιώθουν μοναξιά και απομόνωση.

Ο τρόπος παρέμβασης αλλά και η πρόοδος εξαρτώνται από παράγοντες, όπως το βαθμό του ελλείμματος, την ηλικία, το νοητικό επίπεδο, την ιατρική αποκατάσταση κ.α. Καθοριστικός παράγοντας αποτελεί η έγκαιρη παρέμβαση που είναι ως αποτέλεσμα της έγκαιρης διάγνωσης με έναν προληπτικό έλεγχο ακοής ήδη από τη γέννηση του παιδιού.

Οι γονείς πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι σε παιδιά ηλικίας μεγαλύτερα των 2 ετών, που δεν έχουν αναπτύξει το λόγο, ώστε απευθυνόμενοι σε κάποιο Ω.Ρ.Λ. ακοολόγο, να διερευνηθεί το ενδεχόμενο βαρηκοΐας. Όσο γρηγορότερα εντοπιστεί το τυχόν πρόβλημα βαρηκοΐας, τόσο γρηγορότερα θα αντιμετωπιστεί και έτσι το παιδί θα μιλήσει γρηγορότερα και θα αναπτυχθεί φυσιολογικά.

Αυτό που πρέπει όλοι οι γονείς να έχουν κατά νου είναι πως το κάθε παιδί αναπτύσσει τις γλωσσικές του ικανότητες ΣΤΑΔΙΑΚΑ. Στην αρχή χρησιμοποιεί τις πρώτες λεξούλες, στη συνέχεια σχηματίζει φρασούλες και τελικά κατορθώνει να κάνει διάλογο και να αφηγείται ιστοριούλες.

Για παιδιά ηλικίας 0-3 ετών:

1. Δεν χρησιμοποιούμε “μωρουδίστικες” λέξεις, αλλά το καθημερινό μας λεξιλόγιο.
2. Αποφεύγουμε την “εύκολη λύση” για το παιδί, αυτό να δείχνει ή να κλαίει κι εμείς να του παρέχουμε ότι επιθυμεί εκείνη τη στιγμή.

• Κατονομάζουμε και σχολιάζουμε κάθε τι που κάνει το παιδί, ακόμη και τα πιο ασήμαντα και καθημερινά πράγματα, όπως το φαγητό που ετοιμάζετε.
• Εμπλουτίζουμε τις φράσεις των παιδιών προσθέτοντας λέξεις, κάνοντας τη φράση γλωσσικά πιο πλούσια.
• Εξηγούμε κάθε άγνωστη για το παιδί λέξη και χρησιμοποιούμε καινούριες λέξεις, εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιό του.
• Διαβάζουμε παραμυθάκια και τραγουδάμε διάφορα παιδικά τραγούδια ακούγοντάς τα.

Για παιδιά ηλικίας 3 ετών και πάνω:

• Ζητούμε τη γνώμη του ίδιου του παιδιού για διάφορα καθημερινά θέματα, όπως για την οικογενειακή βόλτα.
• Χρησιμοποιούμε φωτογραφίες από ταξίδια, πάρτι γενεθλίων και διάφορες άλλες και ζητούμε από το παιδί να μας πει τι θυμάται, προσθέτοντας και οι γονείς πληροφορίες.
• Διαβάζουμε παραμύθια και στη συνέχεια τα σχολιάζουμε και κάνουμε ερωτήσεις πάνω σε διάφορες πληροφορίες που μας δόθηκαν πρωτύτερα.
• Συζητάμε και προσπαθούμε να λύσουμε μαζί με τα παιδιά πιθανά καθημερινά προβλήματα, όπως γιατί δεν πρέπει να τρώμε πολλά γλυκά.

Ο χρόνος είναι πολύτιμος και αρκετά περιορισμένος για όλους, όμως, αξίζει να τον “εκμεταλλευόμαστε” ορθά και στο μέγιστο βαθμό. Ο ποιοτικός χρόνος είναι αυτός που έχει ανάγκη το κάθε παιδί και που πιθανότατα θα επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα στη γλωσσική του ανάπτυξη και εξέλιξη, χρησιμοποιώντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του.

Όσα έχουν αναφερθεί πρέπει να προσαρμόζονται στην ηλικία, στο γλωσσικό και νοητικό επίπεδο του παιδιού. Αν παρ’ όλα αυτά το παιδί έχει ξεπεράσει την ηλικία των 3 ετών και συνεχίζει το γλωσσικό του επίπεδο να παραμένει χαμηλό, τότε ο γονέας πρέπει να ζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ, όπου συνοδοιπόροι πλέον θα βοηθήσουν το παιδί, ώστε να αποκτήσει την κατάλληλη γλωσσική εξέλιξη.

2. Από τι προκαλείται;

Ο αυτισμός μπορεί να επηρεάσει κάθε παιδί και κάθε οικογένεια, ανεξαρτήτως κοινωνικού, οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου.Πιθανόν κάποια γενετική προδιάθεση, κάποια διαφοροποίηση στη δομή του εγκεφάλου, κάποιο εμβόλιο ή αντιβίωση ή κάποιες ελλείψεις σε ένζυμα, βιταμίνες και μέταλλα να οδήγησαν στην ανάπτυξη του αυτισμού.

3. Ποια είναι τα συμπτώματα του αυτισμού;

• Αργή γλωσσική ανάπτυξη και ανύπαρκτη ή δύσκολη επικοινωνία.
• Έλλειψη αυθόρμητης αναζήτησης να μοιραστεί απόλαυση και ενδιαφέροντα.
• Αποφυγή βλεμματικής επαφής (δεν κοιτάζουν στα μάτια).
• Δεν τους αρέσουν οι αγκαλιές και τα χάδια.
• Πολλές φορές δίνουν την εντύπωση πως είναι “κωφά”, αφού δεν αντιδρούν στο κάλεσμα ή αντιδρούν υπερβολικά σε κάποιον καθημερινό ήχο, όπως το κλάμα του μωρού.
• Αναισθησία στον πόνο ή στη θερμότητα ή υπερβολική αντίδραση.
• Επαναλαμβανόμενες σωματικές κινήσεις, όπως περιστροφές ή επανάληψη των ίδιων λέξεων.
• Ανύπαρκτες οι κοινωνικές επαφές.
• Μεγάλη αναστάτωση όταν αλλάζει κάτι στο πρόγραμμά τους.

4. Πώς βιώνουν αυτήν την κατάσταση τα ίδια τα άτομα;

Μαρτυρίες ατόμων με αυτισμό δηλώνουν πως δεν μπορούν να παραμείνουν ακίνητοι διότι νιώθουν πως τα πόδια τους παίρνουν φωτιά ή εκατοντάδες μυρμήγκια σκαρφαλώνουν στα χέρια τους. Χτυπούν το κεφάλι τους γιατί νιώθουν πως το κορμί τους θα ανατιναχθεί. Επιπρόσθετα τονίζουν πως έναν απλό ήχο τον ακούν στο μέγιστο βαθμό ή μια απλή κίνηση την βλέπουν σαν πολλαπλές εικόνες. Έτσι κλείνουν τα αυτιά τους “για να μπλοκάρουν την είσοδο καινούριων ερεθισμάτων”, ή δεν κοιτάζουν κάποιον στα μάτια γιατί εκείνη τη στιγμή λαμβάνουν χιλιάδες φωτογραφίες του ατόμου αυτού.

5. Η Λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με αυτισμό;

Ένας Λογοθεραπευτής είναι ένας απόλυτα σημαντικός ειδικός για την αποτελεσματική εκπαίδευση ενός ατόμου με αυτισμό. Οι γνώσεις και οι ικανότητες του θα βοηθήσουν το παιδί να επικοινωνήσει πιο αποτελεσματικά.

Ο Λογοθεραπευτής θα παρέχει ακριβείς πληροφορίες για το επίπεδο της επικοινωνίας και της γλώσσας του παιδιού μέσα από μία ειδική αξιολόγηση. Με αυτόν τον τρόπο θα σχεδιάσει μια εκπαιδευτική παρέμβαση ώστε να υποστηρίξει και να οργανώσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του παιδιού και να βοηθήσει την οικογένεια για την σωστή διαχείριση του. Στόχος του είναι να γίνουν σύμμαχοι με τους γονείς ώστε το παιδί να αναπτύξει την γλωσσική κατανόηση και έκφραση αφού πρώτα έχει προωθήσει την κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνιακή πρόθεση του.

Μερικές συμβουλές για την διαχείριση ενός παιδιού με αυτισμό:

• Τραβήξτε την προσοχή του.
• Ενθαρρύνετε και ανταποκριθείτε σε κάθε επικοινωνιακή προσπάθεια του παιδιού σας.
• Χρησιμοποιείστε έντονες και υπερβολικές εκφράσεις προσώπου για να δείξετε ένα συναίσθημα.
• Κοιτάζετε το συνεχώς στα μάτια όταν του μιλάτε.
• Μην το πιέζετε να σας κοιτάξει ή να σας μιλήσει.

Ο αυτισμός μας αφορά όλους!! Πρόκειται για άτομα με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας, όπως όλοι μας. Είναι γείτονες, μαθητές, συνάδελφοι, καθηγητές ή προϊστάμενοι μας, είναι συμμαθητές των παιδιών μας. Έχουμε περισσότερες πιθανότητες απ’ όσες φανταζόμαστε να γνωρίζουμε η να έχουμε συναντήσει ένα τέτοιο άτομο. Πρέπει να ενημερωθούμε και να στηρίξουμε τα άτομα με αυτισμό…

Αυτές και άλλες τέτοιες σκέψεις στριφογυρίζουν συνεχώς στο μυαλό σας; Απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματά σας μπορεί να δώσει μόνο ένας λογοθεραπευτής όπου θα επιβεβαιώσει ή θα διαψεύσει τις υποψίες σας.

Ας ξεδιαλύνουμε, όμως, τι εννοούμε με τον όρο «Λογοθεραπεία»…

Η λογοθεραπεία λοιπόν, είναι η επιστήμη που ασχολείται με την αποκατάσταση δυσκολιών του λόγου, της ομιλίας, της φωνής, της επικοινωνίας και της κατάποσης, και είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσει ένα παιδάκι πιθανά προβλήματα λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας για πάντα!

Αρχικά όλοι οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν πως το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, αλλά υπάρχουν κάποιες γενικές αρχές για όσα εμμένει κανείς για την ομιλία (άρθρωση και ροή) και τον λόγο του παιδιού (γενικότερη λεκτική επικοινωνία).

Η γλωσσική ανάπτυξη και εξέλιξη ενός παιδιού έχει ως εξής:

0-6 μηνών:

• Αντιδρά στους ήχους, κοιτάζει ή στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή τους.
• Παράγει ήχους.

Έως 12 μηνών:

• Λέει «μαμά» και «μπαμπά».
• Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομά του.
• Καταλαβαίνει απλές οδηγίες.

Έως 18 μηνών:

• Το λεξιλόγιό του εμπλουτίζεται.
• Κατονομάζει οικεία αντικείμενα.
• Καταλαβαίνει απλές οδηγίες και προτάσεις.

Έως 2 ετών:

• Λέει 30-40 λέξεις.
• Λέει το όνομά του.
• Χρησιμοποιεί προτάσεις με 2-3 λέξεις.
• Καταλαβαίνει σύνθετες οδηγίες.

Έως 3 ετών:

• Λέει μέχρι και 300 λέξεις.
• Σχηματίζει προτάσεις με 4-5 λέξεις.
• Κάνει ερωτήσεις.
• Χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό και προθέσεις.
• Καταλαβαίνει απλές ιστορίες.

Έως 4 ετών:

• Λέει μέχρι και 500 λέξεις καθαρά.
• Προφέρει όλα τα σύμφωνα (με εξαίρεση το «ρ» και το «σ»).
• Η ομιλία του παιδιού πλησιάζει περισσότερο αυτή των ενηλίκων όσον αφορά την γραμματική και το συντακτικό.

Αν το παιδί σας δεν ακολουθεί την χρονολογική εξέλιξη που θα έπρεπε απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπευτή, όπου θα αξιολογήσει, θα διαγνώσει και θα παρέμβει κατάλληλα βοηθώντας το παιδί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του. Η λογοθεραπεία θα είναι ο «σύμμαχος» του ανθρώπου προσφέροντάς του καθημερινή ποιότητα ζωής…

Ο Τραυλισμός, όμως, συχνά πέρα από τις λεκτικές διαταραχές που προκαλεί, συνήθως συνοδεύεται και από συναισθηματικές διαταραχές, όπου μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνικότητα του παιδιού και να το στιγματίσουν μέχρι την ενήλικη ζωή του. Αυτά είναι τα λεγόμενα «δευτερογενή συμπτώματα» και φανταστείτε τα σαν ένα παγόβουνο στον εσωτερικό κόσμο του ατόμου. Τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να είναι η αποφυγή της βλεμματικής επαφής, οι αντανακλαστικές συσπάσεις (τικ)των ματιών, μυών του προσώπου και σώματος, κτύπημα του ποδιού ή ακόμη και φοβίες, εμμονές και ψυχαναγκασμοί. Όλα τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα την κοινωνική αποξένωση/ απομόνωση του ατόμου.

Έχετε σκεφτεί ποτέ, πως μπορεί να αισθάνεται ένα μικρό παιδί που πάει να μιλήσει, και μπορεί να είναι ενθουσιασμένο ή αντίθετα στεναχωρημένο και εκείνη τη στιγμή κάτι να συμβαίνει και να τον δυσκολεύει να εκφραστεί; Πώς αισθάνεται εκείνη τη στιγμή άραγε; Πόσο εύκολο είναι να το διαχειριστεί αυτό ένα μικρό παιδί και να το αντιμετωπίσει;

Πλέον οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους…! Έτσι, θα πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιο Λογοθεραπευτή για να τους ενημερώσει και να τους καθοδηγήσει σωστά.

Η Λογοθεραπεία δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις απαραίτητη στον Τραυλισμό. Εάν το παιδί είναι μικρότερο των τριών ετών, δεν έχει θετικό οικογενειακό ιστορικό (δηλαδή κληρονομικότητα τραυλισμού) και τραυλίζει λιγότερο από κάποιους μήνες, μπορεί να μην κριθεί αναγκαία η έναρξη συνεδριών Λογοθεραπείας και να προγραμματιστεί μια επαναληπτική αξιολόγηση μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.

Ωστόσο μετά την ηλικία των τριών ετών, όταν ο Τραυλισμός επιμένει και το παιδί το αντιλαμβάνεται και αισθάνεται άσχημα πρέπει άμεσα οι γονείς να απευθυνθούν στον Λογοθεραπευτή για την αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών και την αποφυγή μετέπειτα δυσκολιών.

Οι γονείς θα πρέπει να είναι ενήμεροι πως όσο πιο νωρίς διαγνωσθεί ο Τραυλισμός, τόσο πιο πολλές είναι οι πιθανότητες να βοηθήσουν το παιδί τους συμμετέχοντας και οι ίδιοι ενεργά στο πρόγραμμα παρέμβασής του και αποφεύγοντας δυσάρεστες για το παιδί καταστάσεις…

υπερκινητικότητας – παρορμητικότητας επιμένει στο χρόνο και μπορεί να προκαλέσει σημαντικές και ποικίλες δυσκολίες τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και στο περιβάλλον του.

Η αιτιολογία της διαταραχής δεν είναι ακριβώς γνωστή, παρ’ όλο που κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες.

Οι επιστήμονες συμφωνούν στο ότι η ΔΕΠ-Υ δεν είναι αποτέλεσμα ενός μεμονωμένου παράγοντα. Η κληρονομικότητα, η έκθεση σε τοξικούς παράγοντες και ο τραυματισμός του εγκεφάλου φαίνεται να αποτελούν τα σημαντικότερα αίτια.

Ποια από τα συμπτώματα αναγνωρίζετε στο παιδί σας;

• Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε μία συγκεκριμένη δραστηριότητα.
• Υστερεί στη διατήρηση προσοχής.
• Κάνει λάθη απροσεξίας.
• Δυσκολίες στην αίσθηση του χρόνου.
• Μαθησιακές δυσκολίες.
• Αυξημένη κινητική δραστηριότητα.
• Αυξημένη ομιλία.
• Λόγος ανοργάνωτος και ασαφής.
• Η προσοχή του μεταπηδά από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και σπάνια ολοκληρώνουν αυτό που ξεκίνησαν.
• Το πρόβλημα εντείνεται όταν πρόκειται για κουραστικές και επαναληπτικές ασχολίες.
• Τείνει να αποφύγει δραστηριότητες που απαιτούν προσπάθεια ή συγκέντρωση.
• Χάνει ευκολότερα το ενδιαφέρον του για κάποια δραστηριότητα.
• Ασχολείται με τριπλάσια παιχνίδια και περνά το μισό χρόνο μαζί τους σε σχέση με άλλα παιδιά.
• Χάνει συχνά τα πράγματά του.
• Αδυνατεί να περιμένει τη σειρά του σε ένα παιχνίδι.
• Κινεί τα πόδια του και τα χέρια του νευρικά, στριφογυρίζει ή σηκώνεται στο σχολείο χωρίς να πάρει άδεια.

Χρήσιμες συμβουλές για τους γονείς:

• Μην ξεχνάτε ότι η συμπεριφορά του παιδιού σας οφείλεται σε διαταραχή και δεν είναι ηθελημένη.
• Πιστέψτε στις ικανότητες του παιδιού σας.
• Φροντίστε το δωμάτιο του παιδιού να είναι ταξινομημένο και χωρίς πολλά χρώματα και ερεθίσματα που θα του αποσπούν την προσοχή.
• Να είστε απλοί και ξεκάθαροι με τις οδηγίες που του δίνετε και αφιερώστε χρόνο να του εξηγήσετε ένα προς ένα τα βήματα που χρειάζονται για ολοκληρωθεί μια εργασία ή να επιτευχθεί μια απαιτούμενη συμπεριφορά.
• Φτιάξτε ένα ημερήσιο πρόγραμμα για το παιδί το οποίο θα είναι απλό και δε θα το μπερδεύει ακόμα περισσότερο.
• Στο γραφείο τοποθετείται μόνο ένα μάθημα τη φορά.
• Μην ξεχνάτε να του δίνεται συγχαρητήρια για ότι καταφέρνει ακόμα και αν είναι κάτι πολύ απλό.
• Προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε τις αρνητικές συμπεριφορές με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά ώστε να ενισχύετε μέσα του το αίσθημα της σταθερότητας.
• Μην ξεχνάτε να εξηγείτε στο παιδί με απλό και ξεκάθαρο τρόπο τι έκανε λάθος και πως μπορεί να το διορθώσει ή να το κάνει καλύτερα την επόμενη φορά.
• Συνεργαστείτε στενά με τους εκπαιδευτικούς και τους ειδικούς έτσι ώστε να υπάρχει μια σταθερή προσέγγιση προς το παιδί και στο σπίτι και στο σχολείο.

Γιατί να κάνει Λογοθεραπεία;

Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη τη πρόληψης, αξιολόγησης και θεραπείας της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν.

Σε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ θα δημιουργήσει ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει σε ότι δυσκολεύει το παιδί. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ευχάριστο και θα αλλάζει όσο αλλάζουν οι ανάγκες του παιδιού, ώστε να είναι προσαρμοσμένο ακριβώς σε αυτές.

“Ένα παιδί που έχει διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ χρήζει σημαντικής βελτίωσης αν οι γονείς, ο εκπαιδευτικός και ο Λογοθεραπευτής το βοηθήσουν και του προσφέρουν σωστή καθοδήγηση. Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ μπορεί να καταφέρει πολλά!!!”

Πρέπει να τονιστεί ότι όλα τα παιδιά δεν κατακτούν στον ίδιο χρόνο τα διάφορα γλωσσικά στάδια. Οι λόγοι που συντελούν σε αυτό είναι πρώτα απ’ όλα το φύλο του παιδιού. Έχει παρατηρηθεί ότι τα κορίτσια παρουσιάζουν πιο γρήγορη γλωσσική εξέλιξη σε σχέση με τα αγόρια. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά, δηλαδή κατά πόσο είναι πλούσιο ή όχι σε γλωσσικά ερεθίσματα. Όπως και να έχει καλό θα ήταν οι γονείς να αποφεύγουν τις συγκρίσεις μεταξύ των παιδιών.

Τα παιδιά που μιλούν πιο γρήγορα θεωρούνται πιο έξυπνα από τα παιδιά που καθυστερούν να μιλήσουν;

Η καθυστέρηση της γλωσσικής ανάπτυξης ενός παιδιού σε σχέση με τα γλωσσικά στάδια της ηλικίας του δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη χαμηλής νοημοσύνης. Ούτε και το αντίστροφο αποτελεί κριτήριο υψηλής νοημοσύνης. Με λίγα λόγια, η γλωσσική ανάπτυξη από μόνη της δεν αρκεί για να χαρακτηρίσει τη νοημοσύνη του παιδιού.

Ποια είναι κάποια βασικά σημάδια ότι ένα παιδί μπορεί να έχει δυσκολία λόγου;

Οι γονείς θα πρέπει να προβληματιστούν όταν το λεξιλόγιο του παιδιού σε ηλικία 3 ετών εμπεριέχει ελάχιστες λέξεις. Όταν το παιδί δεν έχει σωστή ομιλία, δεν παράγει σωστά ορισμένους ήχους, δυσκολεύεται να δημιουργήσει μικρές φράσεις και δεν κατανοεί απλές εντολές. Μεγαλύτερη προσοχή θα πρέπει να δώσουν όταν το παιδί σε ηλικία εώς 4 ετών δεν αρθρώνει σωστά όλους τους ήχους της γλώσσας, η ομιλία του δε γίνεται κατανοητή από τους άλλους και το ίδιο αδυνατεί να κατανοήσει σύνθετες εντολές. Όταν χρησιμοποιεί λίγα ρήματα, παραλείπει άρθρα και επίθετα, αποφεύγει τον πληθυντικό αριθμό και αδυνατεί να διηγηθεί τι έκανε στον παιδικό σταθμό.

Ποια λάθη των γονιών μπορεί να δημιουργήσουν δυσκολίες στην ανάπτυξη του λόγου του παιδιού;

Αρχικά θα ήθελα να διευκρινιστεί ότι ο καθένας προσπαθεί με τον τρόπο του για το καλύτερο του παιδιού του. Παρ’ όλα αυτά ως Λογοθεραπεύτρια συχνά διαπιστώνω κάποια λάθη των γονιών και των παππούδων που πιστεύουν πως με αυτόν τον τρόπο το παιδί θα βοηθηθεί. Για παράδειγμα, διορθώνουν πιθανά λάθη στην ομιλία του παιδιού προκαλώντας του ενοχές. Να θυμάστε ότι το παιδί δεν είναι ότι δε θέλει να μιλήσει σωστά αλλά ότι δεν μπορεί. Επίσης, μιλούν «μωρουδίστικα» και επαναλαμβάνουν τη λανθασμένη ομιλία του παιδιού φέρνοντάς το σε δύσκολη θέση. Διακόπτουν το παιδί κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς του να επικοινωνήσει ή το πιέζουν να μιλήσει όταν εκείνο ντρέπεται ή είναι κουρασμένο. Τα συχνότερα λάθη είναι η τιμωρία, η λεκτική αποδοκιμασία και η σύγκριση με άλλα παιδιά και ειδικότερα με τα αδέρφια, εφόσον υπάρχουν.

Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι κάποιες αδυναμίες στο λόγο του παιδιού θα διορθωθούν μόνες τους με το πέρασμα του χρόνου. Ισχύει αυτό;

Το χρονικό περιθώριο έναρξης της Λογοθεραπείας είναι η ηλικία των τεσσάρων ετών, συνεπώς όταν ένα παιδί αυτής της ηλικίας δε μιλάει σωστά θα πρέπει οι γονείς να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό.

«Ο γραπτός λόγος είναι η οπτικοποίηση του προφορικού, δηλαδή, όπως μιλάει το παιδί, με τον ίδιο τρόπο θα γράφει. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό μέχρι την είσοδό του στο σχολείο να έχει διορθώσει πιθανά λάθη στην ομιλία του για να αποφύγει μαθησιακές δυσκολίες».

Η Λογοθεραπεία έχει άμεσα αποτελέσματα ή χρειάζεται χρόνος;

Ο χρόνος ολοκλήρωσης του λογοθεραπευτικού προγράμματος εξαρτάται από το είδος της διαταραχής, την ανταπόκριση του παιδιού και τη δυνατότητα των γονέων για συνεργασία. Μπορεί να διαρκέσει από λίγους μήνες μέχρι μερικά χρόνια.

“Όπως σε κάθε θεραπευτική παρέμβαση, έτσι και στη Λογοθεραπεία θα πρέπει να υπάρχει διάθεση για συνεργασία. Και από την πλευρά του Λογοθεραπευτή υπομονή, αγάπη προς τα παιδιά και ευελιξία στην επίτευξη των θεραπευτικών στόχων. Το πιο σημαντικό όμως είναι η χημεία μεταξύ ειδικού, παιδιού και γονέων. Στη Λογοθεραπεία χρησιμοποιείται το θεραπευτικό παιχνίδι, όπου αυτό και μόνο κάνει τις συνεδρίες μια ευχάριστη διαδικασία για το παιδί.”

Στο στάδιο αυτό και ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της ζωής τους, το στόμα είναι τα «μάτια» τους. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που όλα τα αντικείμενα που πιάνουν στα χέρια τους περνούν πρώτα από το στόμα τους. Με αυτό τον τρόπο αντιλαμβάνονται το σχήμα, το μέγεθος και την υφή του οποιουδήποτε αντικειμένου επεξεργάζονται.

Εκτός, όμως, από την “αναγνώριση” των αντικειμένων το μωρό βάζοντας το δάκτυλο στο στόμα ή πιπιλώντας την πιπίλα, εκκρίνονται στον οργανισμό ενδορφίνες, ορμόνες που προκαλούν το αίσθημα της ευφορίας και της ανακούφισης. Έτσι, το πιπίλισμα του δακτύ-λου ή της πιπίλας ανακουφίζει ιδιαίτερα τα βρέφη από τους σωματικούς πόνους, προσφέ-ροντάς τα ηρεμία, βοηθώντας τα να κοιμηθούν και να σταματήσουν να κλαίνε.

Κι αφού μιλήσαμε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτή η συνήθεια κατά τους πρώτους μήνες της ζωής των παιδιών και τα οφέλη που προσφέρει, τι συμβαίνει όταν καταλήγει σε μία “κα-κή συνήθεια”;

Πως μπορούν όμως τέτοιου είδους στοματικές έξεις να επηρεάσουν το λόγο;
Σύμφωνα με έρευνες, η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας ή άλλων στοματικών έξεων κρύβει αρκετούς κινδύνους σε σχέση με την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:
I. Οδοντικά προβλήματα όπως κακή σύγκλειση δοντιών, δόντια τα οποία δεν φύονται στην προβλεπόμενη θέση κ.α. που μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολίες στην άρθρωση.
II. Περιορισμένο βάβισμα και μίμηση ήχων, εφόσον η στοματική κοιλότητα είναι καλυμ-μένη. Κάτι που είναι καθοριστικό για την περαιτέρω ανάπτυξη της ομιλίας.
III. Περιορισμένη προσπάθεια του παιδιού να μιλήσει και να εκφραστεί λεκτικά με απο-τέλεσμα την πιο αργή ανάπτυξη της ομιλίας.
IV. Αδυναμία μίμησης των εκφράσεων του προσώπου, αλλά και των κινήσεων του στό-ματος με στόχο την παραγωγή ήχων.
V. Αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης οξείας μέσης ωτίτιδας, κάτι που μακροπρόθεσμα οδηγεί στον περιορισμένο αριθμό ακουστικών ερεθισμάτων που προσλαμβάνει το παι-δί με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και την καθυστέρηση ανάπτυξης του λόγου.
VI. Δυσανάλογη ανάπτυξη των μυών του στόματος, οι οποίοι συμβάλλουν στην σωστή παραγωγή της ομιλίας.

Πότε πρέπει να γίνεται η διακοπή των στοματικών έξεων;
Βάσει της αμερικανικής εταιρίας παιδιατρικής, τα παιδιά πρέπει να διακόπτουν τη χρήση της πιπίλας στην ηλικία των 6-12 μηνών ώστε να αποφευχθούν όλα τα παραπάνω και να γίνει πιο εύκολη η διακοπή της.

Ορισμένοι από τους λόγους που οδηγούν ένα παιδί στη συνέχιση του πιπιλίσματος του δακτύλου, της πιπίλας κ.ο.κ μπορεί να είναι:

• Η απότομη διακοπή του θηλασμού ή του μπιμπερό.
• Η αναζήτηση ερεθισμάτων στη στοματική κοιλότητα. Σε αυτή την περίπτωση, τα παι-διά έχουν ανάγκη να λαμβάνουν ¨απτικά¨ ερεθίσματα, με άλλα λόγια, να αισθάνονται και να επεξεργάζονται αντικείμενα μέσα στο στόμα τους. Συνήθως στα παιδιά αυτά αρέσουν οι πιο έντονες γεύσεις, (ξινά, καυτερά κλπ).
• Ανασφάλεια και άγχος.
• Παρομοίως, σε άλλες περιπτώσεις οι στοματικές έξεις αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα των ντροπαλών παιδιών. Για εκείνα, το να μασουλάνε το μανίκι, ένα παιχνιδά-κι ή και το μολύβι τους, ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία, αποτελεί έναν τρόπο εκτόνωσης της νευρικότητάς τους και ανακούφισης από το άγχος.