Παίρνοντας ως δεδομένο το νοητικό δυναμικό και την ορθή γλωσσική και νευρολογική εξέλιξη του παιδιού, μπορούμε να μιλήσουμε για ελαφρά, μέτρια ή ακόμη και σοβαρής μορφής αρθρωτικής διαταραχής.
- Μήπως αναγνωρίζετε στο παιδί σας κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα;
- Παραλείπει έναν ήχο ολοκληρωτικά (παντού και πάντα), τόσο σε επίπεδο λέξης, όσο και σε επίπεδο πρότασης. π.χ. όδα αντί ρόδα
- Αντικαθιστά έναν ήχο με έναν άλλον. π.χ. λόδα αντί ρόδα
- Αλλοιώνει έναν ήχο στην προσπάθεια του να τον παράγει σωστά μέσα στη λέξη.
- Προσθέτει έναν ήχο ή μια συλλαβή μέσα στη λέξη. π.χ. τορομπόνι αντί τρομπόνι
- Και η φωνολογική διαταραχή τι είναι;
Η φωνολογική διαταραχή είναι μια διαταραχή είναι μια διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται δυσκολίες στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων σε λέξεις στο φωνολογικό σύστημα της γλώσσας.
Δηλαδή, μια ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά και συνεπώς πολλαπλοί ήχοι παράγονται λανθασμένα, ενώ δεν θα έπρεπε σύμφωνα με την χρονολογική ηλικία του παιδιού.
Η φωνολογική διαταραχή σπάνια σχετίζεται με προβλήματα ακοής ή άλλα γνωστικά, κοινωνικά ή συμπεριφορικά προβλήματα.
- Μήπως αναγνωρίζετε στο παιδί σας κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα;
Σε αυτή την διαταραχή μεμονωμένα ο ήχος μπορεί να παράγεται σωστά αλλά μέσα στη λέξη λάθος.
- Αρμονίες. π.χ. λουλούρι αντί κουλούρι
- Συγχωνεύσεις. π.χ. θαμάτα αντί σταμάτα
- Προσθήκες φωνημάτων. π.χ. σαπάω αντί σπάω
- Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων. π.χ. Πέτος αντί Πέτρος
- Μεταθέσεις και μετακινήσεις. π.χ. καπέτο αντί πακέτο
- Απαλοιφή αρχικού ή τελικού συμφώνου. π.χ. άλα αντί γάλα- Πτώσεις συλλαβής φωνημάτων. π.χ. νάνα αντί μπανάνα- Αναδιπλασιασμός. π.χ. μπαμπάνα αντί μπανάνα
Ποια η διαφορά, όμως, των δύο και πότε πρέπει οι γονείς να αναζητήσουν βοήθεια;
Στην αρθρωτική διαταραχή το παιδί συνήθως αναγνωρίζει τον ήχο που παράγει λανθασμένα, αντίθετα στην φωνολογική διαταραχή δεν αναγνωρίζει ποιους ήχους μπερδεύει, με αποτέλεσμα να τους συγχέει. Αν οι δυσκολίες αυτές επιμένουν το πιο πιθανό είναι να περάσουν στο γραπτό λόγο του παιδιού αν πρόκειται για φωνολογική διαταραχή εφόσον το παιδί δεν γνωρίζει ποιο γραμματάκι να χρησιμοποιήσει σωστά.
Η διάκριση βέβαια των δύο κάποιες φορές είναι αρκετά δύσκολη καθώς μπορεί οι δύο διαταραχές να συνυπάρχουν σε ίδια ή διαφορετικά φωνήματα.
Αν οι δυσκολίες στο λόγο του παιδιού επιμείνουν καλό θα ήταν οι γονείς να αναζητήσουν την βοήθεια ενός θεραπευτή του λόγου. Ο Λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει το παιδί και θα κρίνει αν πρόκειται πράγματι για κάποια διαταραχή αλλά και για τι είδους διαταραχή πρόκειται. Στόχος του Λογοθεραπευτή είναι να εκμαιεύσει τον σωστό ήχο από το παιδί και να αποφευχθούν άλλες δυσκολίες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα συμπεριφοράς ή/ και πιθανή εμφάνιση πιθανών Μαθησιακών δυσκολιών.
- Σε ποια ηλικία πρέπει να κατακτήσει ένα παιδί το κάθε φώνημα;
Ηλικίες κατάκτησης: 2,6-3,0
Φωνήματα/ Γράμματα: μ, π, μπ, τ, ν, κ, γκ και όλα τα φωνήεντα
Ηλικίες κατάκτησης: 3,0-3,6
Φωνήματα/ Γράμματα: β, ντ, χ, γ
Ηλικίες κατάκτησης: 3,6-4,0
Φωνήματα/ Γράμματα: φ, λ, σ, ζ
Ηλικίες κατάκτησης: 4,0-4,6
Φωνήματα/ Γράμματα: θ, δ
Ηλικίες κατάκτησης: 4,6-5,0
Φωνήματα/ Γράμματα: τσ, τζ
Ηλικίες κατάκτησης: 5,0-5,6
Φωνήματα/ Γράμματα: ρ